Het spel van de Geest

19 juni 2022

Jaar C, Heilige Drie-eenheid, 12 juni 2022
Spreuken 8, 22-31 en Johannes 16, 12-15

“Toen Hij de fundamenten legde voor de aarde, was ik aan de zijde van de Kunstenaar, en was ik zijn troetelkind, en speelde ik aldoor voor zijn aangezicht.” Het is de Wijsheid die dit zegt. God wordt als grote Kunstenaar, Schepper voorgesteld. De Wijsheid, de Geest, speelt daar vrolijk doorheen met al zijn onbevangenheid en zijn inspiratie.

Dat vind ik een mooi beeld. Zo zouden wij best wat meer mogen spelen in ons leven. Bij de koffie kwam het slechte weer van vorige week zondag ter sprake. Iemand vertelde hoe haar dochter naar het festival in Erp was geweest. Al regende het pijpenstelen, dat maakte niets uit, zij ging een feestje bouwen. Een ander vertelde hoe haar zoon naar datzelfde festival was geweest. Die liet merken hoe diep hij in de modder had gestaan. Het is maar hoe je naar het leven kijkt.

Het is een spel, dat je zelf moet spelen. Vooral kinderen verstaan de kunst van het spelen, zich inleven in een verhaal en er helemaal in opgaan.

Van de week was ik even op de Gerardusschool om met enkele kinderen liedjes in te studeren voor het Passieverhaal dat we op de vooravond van mijn afscheid gaan uitvoeren. Heerlijk hoe enthousiast zij zijn. Eén van de kinderen kan er op 2 juli niet bij zijn, maar wilde toch meedoen. Tuurlijk kon dat. Een ander kan niet zo goed lezen, maar ze pikt de teksten heel snel op. En voor je het weet klinkt er een prachtig lied.

Op een ander moment zag ik twee kinderen zoekend op de stoep lopen. Het ene met een grijpstok, de andere met een plastic zak. Ze waren aandachtig bezig om straatvuil op te ruimen. Zo maken zij van een serieuze zaak een spel.

Als wij dat ook eens zouden kunnen: het leven als een spel zien, dat de moeite waard is om te spelen, ondanks de moeilijke hindernissen, ondanks de vele spelregels, veilig als Gods troetelkind. Ik denk dat veel mensen daar behoefte aan hebben.

Deze week verscheen een boek van theologe Margreet Sanders (Voor God kom ik mijn cel uit, Berne Media 2022). Zij werkt als geestelijk verzorger in een jeugdgevangenis en vertelt van haar ervaringen en ontmoetingen met jongeren in detentie. ‘Soms zijn ze geknakt en wanhopig, gelaten of onverschillig, maar vaker nog zachtaardig en gretig op zoek naar zin en betekenis. Over één van hen schrijft Sanders dit: ‘Hij wil zelfs zijn advocaat niet zien”, zei de medewerker die me naar zijn cel bracht. “Mevrouw de pastor zou graag een gesprek met je willen voeren”, zei de medewerker. Onmiddellijk stond hij op en liep mee. Onderweg naar de kapel vroeg ik hem: “Je wilde niemand spreken. Waarom ben je van gedachten veranderd?”. Hij keek me even aan en zei toen ernstig: “Voor God kom ik mijn cel uit”.’

Wat gun ik mensen zo’n geloof, zo’n gevoel van je gedragen weten wat er ook gebeurt. Stef Bos schreef in 2020 een lied dat hij toen bij een oecumenische Pinksterviering zong. Hij zong het ook vorig jaar bij het bevrijdingsfestival. Het heeft als titel “Alles wat onhaalbaar lijkt”. Lijkt, maar het niet hoeft te zijn, als je je openstelt voor het spel van het leven. Ik citeer:

“Ik wil het water naar de zee zijn
de zoden aan de dijk
het gevecht tegen de bierkaai
alles wat onhaalbaar lijkt

ik wil de rots zijn in de branding
met de verbeelding aan de macht
wil de stilte die vanzelf spreekt zijn
en het daglicht in de nacht

ik wil een land zijn zonder grenzen
waar de ruimte nog bestaat
ik wil traag zijn als de waarheid
die de leugen achterhaalt

ik wil de moed zijn van de wanhoop
het stilstaan van de tijd
ik wil een sprong zijn in het duister
en de laatste strohalm zijn

ik wil de taal zijn van een dichter
die zichzelf geen dichter noemt
het zout zijn van de aarde
en de kus die ons verzoent

ik wil een land zijn zonder woorden
gedragen door de wind
ik wil de wereld weer leren zien
door de ogen van een kind

en met de schoonheid van de onmacht
lopen langs een eindeloze weg
met open ogen dromen
weerloos en toch sterk”

 

PJ