Geestkracht

28 november 2021

Jaar C, 1e zondag van de advent, 28 november 2021
Jeremia 33,14-16, 1 Tessalonicenzen 3,12-4,2 en Lucas 21,25-28.34-36

“Onze tijd is een tijd van religieus verval. De eens blijvende vitaliteit van het religieuze is teloorgegaan. De volksmassa is ofwel bijgelovig of lichtgelovig geworden ofwel religieus onverschillig. De elites van de maatschappij zijn agnostisch of sceptisch en politieke leiders zijn hypocriet. De jeugd is in open conflict met de gevestigde maatschappij en met het gezag van het verleden. Men experimenteert met oosterse godsdiensten en meditatietechnieken. Het grootste deel van de mensheid is aangetast door het verval der tijden.”

Dit citaat had zo in een krant van afgelopen week kunnen staan. Maar ik het las het in het boek Geestkracht (uitgeverij Zilt, 2021) van Frans Croonen, waarover ik vorige week ook vertelde. Het zijn niet zijn woorden, maar lang geleden – in de eerste eeuw van onze jaartelling – opgetekend in de annalen van Tacitus. Jezus’ woorden in het evangelie van vandaag, over tekenen aan zon, maan en sterren, angst, radeloosheid en spanning sluiten erbij aan. En ook onze gevoelens over de tijd waarin wij leven, over alles wat gebeurt, de coronapandemie, de maatregelen die genomen moeten worden en nu weer aangescherpt zijn, de onzekerheid over een nieuwe variant van het virus. En tegelijk de wereldwijde problemen van vluchtelingen en klimaat, de onvrede en zorgen over waar het naartoe moet. En dan gaat ook nog eens de pastoor weg.

Frans Croonen wijst er als geestelijk begeleider in zijn boek Geestkracht op dat spiritualiteit juist de andere kant op kijkt. “Het is niet gericht op wat er allemaal niet deugt, niet op het gemopper, het gejammer en het geklaag. Het is gericht op wat er stroomt en beweegt, op wat er oplicht, zich zien en kennen laat. Spiritualiteit zoekt naar inzicht, maar nog veel meer naar uitzicht. Voor jou en mij, voor ons, voor de wereld, voor morgen en voor vandaag.” zo schrijft hij.

Dat is helemaal in de lijn van wat Jezus vandaag zegt: Richt je op en hef je hoofd omhoog, want jouw verlossing is nabij. Zorg ervoor dat je geest niet afgestompt raakt.” Ga niet bij de pakken neerzitten, lijkt Hij te zeggen, maar open je en laat de geestkracht die in je zit stromen. Uit alles wat verloren lijkt te gaan, kan iets nieuws groeien. Dat past bij de tijd van het jaar, de herfst, waarin alle bladeren vallen. We genieten van de mooie kleuren, maar worden ook geconfronteerd met het kale hout dat overblijft. Het mistige weer van de afgelopen week kan versluieren dat na de winter het toch weer lente wordt.

Frans Croonen gebruikt het beeld van een paardenbloem. “Als die is uitgebloeid, komt er een witte bol van pluizen met zaadjes. De pluizen zijn een soort parachute voor de zaadjes en worden meegenomen door de wind. Je weet nooit precies waarnaartoe, maar je weet wel dat het oude sterft en weer op een nieuwe plek tot bloei komt.” “De rek, de veerkracht en de vitaliteit leken te zijn verdwenen, de puf is er helemaal uit. Maar terwijl het oude sterft en ten grave wordt gedragen, wordt er alweer iets nieuws geboren en begroet. Dat nieuwe leven is al onder ons…” Als dat geen advents- of kerstgedachte is… “ergens nog trekken van het oude dragen, maar ook volkomen nieuw zijn.”

Dit gaat over de kerk, het christendom, de maatschappij die verandert. Er moet iets gebeuren om klimaatverandering tegen te gaan, om ervoor te zorgen dat mensen niet meer hoeven te vluchten, dat geweld tegen vrouwen stopt, om ons meer bewust te worden van racisme en uitsluiting van mensen en er daadwerkelijk iets aan te doen. Het gaat ook over ons eigen leven, hoe we denken en doen, welke weg we gaan.

Daarover mogen we nadenken nu we op weg zijn in de Advent en elke week steeds meer licht ontsteken. Afgelopen woensdag werden heel wat kerken rood aangestraald om aandacht te vragen voor de vervolging van christenen wereldwijd; de komende weken kleuren gebouwen oranje om de aandacht te vestigen op geweld tegen vrouwen – ook onze St. Willibrorduskerk is oranje aangelicht –. In de kerk steken we de kaarsen van de adventskrans één voor één aan. En we vieren feesten van licht, verwachting en samen delen: op 11 november Sint Maarten, drie weken later Sint Nicolaas en weer drie weken later Kerstmis.

Zo houden we de hoop levend en de verwachting. En we trekken ons op aan Jezus, die telkens weer tot ons komt en bemoedigend spreekt: “Richt je op en hef je hoofd omhoog, want jouw verlossing is nabij.”

PJ