Gras

22 mei 2022

Jaar C, 6e zondag van Pasen, 22 mei 2022
Johannes 14, 23-29

Na Pinksteren hebben we in de St. Willibrorduskerk Deurne een expositie over gipsen en keramische kerkelijke kunst. Die beelden die daar te zien zullen zijn, zijn heel braaf ten opzichte van de keramische werken van Bertozzi en Casoni, die ik een aantal jaar geleden zag in het museum ‘Beelden aan Zee’ in Scheveningen, en waarvan ik op internet weer foto’s langs zag komen. Beide kunstenaars combineren maatschappijkritische en filosofische thema’s met zeer aansprekende figuratieve beelden. die aanzetten tot nadenken over leven en dood, natuur en cultuur, kunst en ambacht. Zij ontleden letterlijk en figuurlijk het afval van onze hedendaagse maatschappij en proberen die tot in de perfectie in keramiek weer te geven in een surrealistische compositie.

Twee werken vielen mij op, ook omdat ze een religieuze lading hebben. Het zijn twee Madonna’s, maar wel behoorlijk provocerend. Het ene beeld laat Maria met een grasmaaier zien. Zij maait een bloemperkje, terwijl haar kind aan haar voeten speelt. Maria draagt een blauwe mantel. Blauw is een traditionele kleur voor Maria, zoals bijvoorbeeld ook op de nieuwe mantel van hoop en troost voor het Mariabeeld in de Sint Jan in Den Bosch. Daar zijn fluitenkruid en andere veldbloemen ingeweven.

Op het grasveldje bij het keramische Mariabeeld zijn ook veldbloemen te zien. De, in dit kader, merkwaardige grasmaaier brengt de hemelse Maria terug naar de dagelijkse werkelijkheid. De bloemen die gemaaid worden gaan niet verloren, ze groeien verder op de mantel van Maria. Zo zijn hemel en aarde nauw met elkaar verbonden.

Kun je om dit beeld van Maria wellicht nog glimlachen, de andere Madonna doet je het lachen vergaan. Dit beeld is de nachtmerrieversie van de eerste. Er is geen mens meer te zien, maar een skelet. De handmaaier is vervangen door een elektrische, het grasveld is een vuilnisbelt. Het drukt de bezorgdheid uit over hoe wij met de wereld omgaan, met het milieu, met de grondstoffen, de afvalbergen op het land, in de zee en in de ruimte. We dreigen aan onszelf ten onder te gaan. Moeder aarde heeft het zwaar te verduren. Het is een confronterende, haast agressieve oproep op zorgvuldiger om te gaan met de aarde en met alle leven erop, niet alleen van planten en dieren, maar ook van mensen. Als je het oorlogsgeweld op zoveel plaatsen in de wereld – ook relatief dichtbij – ziet, of de hongersnood die zovelen proberen te overleven, dan lijkt het een bij voorbaat verloren zaak.

Maar als je de hoop laat varen is er geen leven meer. Dat willen de kunstenaars ook uitdrukken. Er groeien narcissen, paasbloemen, op het afval. Al worden ze gemaaid, ze groeien toch verder op de rug van het skelet, vormen een nieuwe mantel voor de Madonna, die ooit weer leven zal uitstralen.

Leven gaat door… Dat is ook de boodschap die Jezus bij zijn afscheid heeft. “Vrede laat Ik u na; mijn vrede geef Ik u,” zegt Hij. Die vrede is soms ver te zoeken. Maar Jezus zegt ook: “Laat uw hart niet verontrust worden.” Laat het gras niet voor je voeten wegmaaien, verdrink niet in de vuilnisbelt van negativiteit en pessimisme. Het is Pasen en het wordt Pinksteren. Al kan het ook stormen en onweren – zoals van de week –, de natuur in de lentezon laat volop leven zien.

Mensen trekken erop uit, gaan op bedevaart ook, want mei is de Mariamaand. Wij waren afgelopen woensdag in Tienray, in Klein-Lourdes, waar we behalve de mis en het lof ook de kruisweg liepen over het gras en tussen de varens door. Maar voor Maria hoef je niet ver te gaan. Ik zie graag de icoon van Maria van Altijddurende Bijstand in de hal van de Sint Jozefkerk of de lieflijke Lourdesafbeelding vooraan in die kerk; of Maria in de St. Willibrorduskerk aan de Markt in Deurne met lelies op haar mantel; of de glimlachende Maria in de Willibrorduskapel; het kleine ivoren reliëf van de Zoetste Moeder in Ommel; Maria Ter Schoot in de kerk in Vlierden… Maria is overal aanwezig om ons te omarmen, om te luisteren naar wat ons bezighoud en belast. Zij geeft het wel door aan haar zoon . Zij stuurt ons opgewekt weer naar huis om verder te leven, vrede uit te stralen, lief te hebben.

 

PJ